CVR ve FDR: Nedir bu karakutu dedikleri?
Isparta’da yaşanan talihsiz kaza, bana daha önce hiç “karakutu” denen araçları görmediğimi farkettirdi. TDK Sözlük’e göre bir isim olan karakutu, uçaklarda pilotların konuşmalarını ve kuleden gelen mesajları alp saklayan araçmış.
Kısa bir araştırma sonucu aslında karakutu denilen aracın uçakta CVR ve FDR olarak iki tane olduğunu, ayrıca renklerinin de siyah olmadığını öğrendim.
CVR ( Cockpit Voice Recorder-Pilot Kabini Ses Kaydedicisi )
CVR, uçuş ekibinin hem kendi aralarında hem de kule ile konuşmaları da dahil olmak üzere, pilot kabinindeki son otuz dakikanın-yeni cihazlarda bu süre iki saate kadar çıkıyor- tüm seslerini kaydediyor. Kaza sonrası incelemelerde motor sesi, uçaktan gelen sesli uyarılar, iniş takımlarının açılıp kapanması sırasındaki sorunlardan dolayı çıkabilecek sesler gibi şeyler dikkate alınananlar arasında. İncelemeler bir ekip tarafından seslerin tekrar dinlenmesi ve yazılı hale getirilmesi ile gerçekleştiriliyor.
FDR ( Flight Data Recorder-Uçuş Verileri Kaydedicisi )
FDR, son 25 saat için, uçuş sırasında sürekli değişen saat, yükseklik, hız, yön, kanat açısı gibi doksandan fazla parametrenin kaydını tutuyor. FDR’den gelen kayda göre uçuşun bir modeli ortaya çıkarılabiliyor. Böylece olası kaza sebepleri daha detaylı olarak incelenebiliyor.
Hem CVR hem de FDR’ın denize, göle ya da okyanusa düşmesi durumunda etkinleşen, su altındaki konumunu 30 güne kadar belli etme özelliğinin yanında otuz dakika boyunca 1100 santigrad derece sıcaklık altında sağlam kalabilme özelliği de bulunuyor. 37.5 KHz frekansında yaydıkları “pinger” sinyali, 14,000 feet ( yaklaşık 4300 metre ) derinlikte bile araçların bulunabilmesini sağlıyor.
Not: Resimler ve bilgiler, ABD’nin Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB) sayfasından alınmıştır.
Pingback: isik.net | Cem Vedat IŞIK » ELT ve Cospas-Sarsat: Nedir bunlar?